której organizatorami byli: Zarząd Okręgu Przedsiębiorstw Wojskowych i Działalności Pozabudżetowej NSZZ Pracowników Wojska, Polskie Lobby Przemysłowe i Polska Izba Producentów na Rzecz Obronności Kraju.
Konferencja odbyła się 5 września 2012 r. w Kielcach w ramach
XX Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego.
1. W trakcie konferencji omawiano strukturę i sposób organizacji polskiego przemysłu obronnego, składającego się z trzech podstawowych elementów:
– będącego pod nadzorem Ministra Skarbu Państwa – narodowego koncernu zbrojeniowego w postaci Grupy BUMAR, skupiającego podstawowy potencjał tego przemysłu – zarówno przedsiębiorstwa produkcyjne jak
i ich zaplecze badawczo-rozwojowe,
– pozostających w nadzorze Ministra Obrony Narodowej Wojskowych Przedsiębiorstw Remontowo-Produkcyjnych oraz „techniczne” instytuty badawcze,
– oraz rosnącego sektora firm prywatnych, realizujących zamówienia dla wojska. Przy czym firmy prywatne cechuje duża wydajność i wysoka innowacyjność, co sprawia, że wygrywają przetargi na zaawansowane technologicznie produkty. W znikomym stopniu korzystają one z zasilania zewnętrznego, przeznaczając znaczne własne środki na rozwój.
Wszystkie wyżej wymienione elementy przemysłowego potencjału obronnego razem stanowią ważną część systemu obronnego Polski.
2. W ostatnich latach szybko zmienia się otoczenie, w jakim funkcjonuje polski przemysł obronny. Nasila się konkurencja na rynkach zagranicznych, w wielu krajach następują fuzje prowadzące do powstawania dużych firm i koncernów zbrojeniowych, w tym o charakterze międzynarodowym, przy czym konsolidację nie przeprowadza się dla samej konsolidacji, a dopiero po wskazaniu jej wymiernej korzyści (zarówno dla podmiotu konsolidującego, jak i podmiotów konsolidowanych). Jakościowy rozwój techniki wojskowej, powiązany z procesami modernizacji armii, stwarza coraz większe wymagania i oczekiwania w stosunku do przedsiębiorstw zbrojeniowych. By im sprostać muszą one nie tylko wdrażać najnowsze technologie i doskonalić swoje produkty, lecz także zmieniać swoją strukturę i wprowadzać nowoczesne, elastyczne sposoby zarządzania. Jednocześnie niezbędne jest wypracowanie odpowiednich pożądanych relacji między wyżej wymienionymi trzema elementami polskiego przemysłowego potencjału obronnego, w tym optymalnego modelu konsolidacji, uwzględniającego specyfikę i misję poszczególnych przedsiębiorstw.
3. Biorąc powyższe pod uwagę, w czasie konferencji za pożądane i korzystne dla polskiego systemu obronnego uznano skoncentrowanie polskiego przemysłu obronnego – nie licząc samodzielnego sektora prywatnego –
w dwóch odrębnych grupach: z jednej strony w grupie BUMAR, skupiającej przedsiębiorstwa produkcyjne i pracujące na ich rzecz jednostki badawczo-rozwojowe, pozostającej w nadzorze Ministra Skarbu Państwa,
a z drugiej strony w grupie skupiającej Wojskowe Przedsiębiorstwa Remontowo-Produkcyjne, pozostającej pod nadzorem Ministra Obrony Narodowej. Zgodnie z tą koncepcją obie grupy mogłyby ściśle ze sobą współdziałać przy realizacji różnego rodzaju zamówień, a jedną
z możliwych form takiej współpracy gospodarczej mógłby być alians strategiczny.
4. Wymaga rozważenia czy w przypadku utworzenia odrębnej Grupy WPRP wskazana byłaby konsolidacja kapitałowa, czy może powinno się
w pierwszym etapie przeprowadzić tzw. konsolidację zadaniową, integrując procesy zarządzania kluczowymi kompetencjami spółek w ramach wyodrębnionych profilów działalności. Należy zaznaczyć, iż taka forma konsolidacji jest możliwa ponieważ wszystkie spółki pozostają w nadzorze właścicielskim MON, co stwarza szanse na scentralizowanie i skuteczną koordynację działań w obrębie obszarów funkcjonalnych, wynikających z ukształtowanego podziału zadań. Co więcej, takie rozwiązanie ma ogromną zaletę, ponieważ firmy zachowują swoją odrębność prawną
i nienaruszalną autonomię, natomiast w ramach wyodrębnionych segmentów wspólnie podejmują działania związane z zadaniami realizowanymi na rzecz Sił Zbrojnych RP.
5. Wypracowana propozycja zakłada, że w utworzonej grupie należałoby wyodrębnić trzy segmenty – centra obsługi, remontu i modernizacji określonych grup asortymentowych uzbrojenia i sprzętu wojskowego – zgodnie z podstawowym profilem działalności poszczególnych spółek:
– Segment Łączności i Uzbrojenia,
– Segment Lotnictwa,
– Segment Lądowy.
W obiektywnej ocenie takie rozwiązanie wydaje się logicznie przemyślane
i racjonalnie uzasadnione od strony biznesowej, ponieważ integracja kluczowych kompetencji i podstawowych procesów będących źródłem kreowania wartości, dokonywana jest w ramach podobnych obszarów funkcjonalnych.
Każdy z wymienionych segmentów działałby na zasadach aliansu strategicznego – bez tworzenia struktury formalnej – w swoich wyspecjalizowanych obszarach, współpracując oraz tworząc nowe produkty w oparciu o wspólną myśl inżynierską oraz doświadczenie i ugruntowaną pozycję na rynku.
Ponadto, pomiędzy podobnymi pionami funkcjonalnymi spółek zachodziłyby powiązania biznesowe, mające na celu tworzenie wspólnych projektów rozwojowych, bądź też wdrożeń nowych innowacyjnych produktów lub usług oraz zawiązywania konsorcjów z myślą o udziale w postępowaniach przetargowych. Istotnym argumentem wzmacniającym słuszność zaproponowanego rozwiązania jest fakt, że współpraca w ramach aliansu strategicznego opiera się na równoważeniu korzyści oraz realizacji wspólnie uzgodnionych celów i zadań, które mogą być redefiniowane w ślad za zmianami i przeobrażeniami zachodzącymi w otoczeniu rynkowym,
co sprawia, iż taka forma zarządzania charakteryzuje się dużą elastycznością oraz umożliwia szybką adaptację do nowych uwarunkowań. Ta cecha właśnie w głównej mierze stanowi o przewadze współpracy podejmowanej w ramach aliansu nad innymi formami kooperacji.
6. Konsolidacja spółek WPRP we własnej grupie jest jak najbardziej celowa
i powinna przynieść takie efekty jak: zwiększenie konkurencyjności, zwiększenie oferty oraz stabilność poprzez współdziałanie i oferowanie coraz nowszych produktów i usług zarówno na rynku krajowym, jak
i zagranicznym. Jako podmioty zrzeszone w osobnej grupie mogą zapewnić Siłom Zbrojnym RP możliwość zarówno odnowienia resursów w zakresie posiadanego już uzbrojenia jak i produkcję nowych wyrobów na potrzeby Sił Zbrojnych RP. Tym samym grupa WPRP zapewniłaby rozwój swojego sektora oraz zaplecza dla Sił Zbrojnych RP, przy minimalizacji ryzyka ewentualnej upadłości w przypadku zawirowań rynkowych. Na dzień dzisiejszy spółki WPRP radzą sobie bardzo dobrze na rynku, są w bardzo dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej oraz konkurują z firmami cywilnymi, jak również zagranicznymi. Ich rola polega w głównej mierze na zapewnieniu odtworzenia zdolności sprzętu bojowego zarówno w czasie pokoju jak i wojny, a realizowane przez nie zadania i moce produkcyjne muszą zostać utrzymane niezależnie od zbliżających się zawirowań ekonomicznych oraz politycznych. W świetle powyższych przesłanek jest uzasadnione, aby zachować podległość spółek pod Ministra Obrony Narodowej, jako organ nadzorujący, konstytucyjnie odpowiedzialny
za bezpieczeństwo państwa polskiego, którego bardzo istotnym elementem jest efektywny potencjał przemysłowy, co ma swoje odbicie
w nadzorowaniu przez niego podmiotów WPRP i Instytutów Badawczych.
7. Uwzględniając wyzwania, jakie stoją przed Polskimi Silami Zbrojnymi, uczestnicy konferencji zdecydowanie uznali za zasadne włączenie do Grupy WPRP także Stoczni Marynarki Wojennej S.A., ze względu na jej ważne zadania dla zabezpieczenia potrzeb serwisowych i obsługowo-remontowych Marynarki Wojennej RP. Podstawą do sformułowania takiej propozycji było stwierdzenie, iż w oparciu o Stocznię Marynarki Wojennej S.A. powinien być realizowany program odbudowy Marynarki Wojennej RP (remonty, modernizacje i budowy). Dla tego rozwiązania należałoby dokonać zmiany struktury akcjonariatu Stoczni Marynarki Wojennej S.A. poprzez zwiększenie udziału Skarbu Państwa w kapitale zakładowym spółki (ponad 50%) oraz powrót do rozwiązania polegającego na wykonywaniu przez Ministra Obrony Narodowej praw majątkowych z akcji.
8. Argumenty przemawiające na rzecz słuszności zaproponowanego stanowiska, zakładającego konsolidację zadaniową WPRP w ramach odrębnej grupy poza Bumarem, mają swoje merytoryczne uzasadnienie, biorąc pod uwagę uwarunkowania prawne i ekonomiczne. Diagnoza możliwych zagrożeń i ryzyk, jakie w obecnych warunkach wiążą się
z procesem włączenia WPRP do grupy Bumar, upoważnia do stwierdzenia, że takie rozwiązanie nie jest korzystne z punktu widzenia zabezpieczenia interesów obronnych naszego państwa. Trzeba bowiem pamiętać, że ważne decyzje w zakresie przekształceń właścicielskich nie mogą być podejmowane z pominięciem pogłębionych i wszechstronnych, szczegółowych analiz, obejmujących istotne problemy z punktu widzenia rozpatrywanego zagadnienia. Zgadzając się z takim stanowiskiem, doprecyzowano kluczowe aspekty i obszary, które należy poddać wnikliwym rozważaniom, aby możliwe było podjęcie rozważnych, racjonalnych oraz przemyślanych decyzji. Przygotowana metodyka postępowania zakładająca kompleksowe, merytoryczne, zobiektywizowane i analityczne podejście do omawianych zagadnień, powinna być wykorzystana w dalszych pracach nad wypracowaniem najbardziej optymalnego i korzystnego rozwiązania.
9. Grupa BUMAR po zmianie swojego kierownictwa i dokończeniu restrukturyzacji oraz po polepszeniu sytuacji finansowej
i operacyjnej (w tym na rynkach eksportowych), przy odpowiednim wsparciu Państwa, ma wszelkie szanse stać się silnym narodowym koncernem zbrojeniowym, skupiającym główną część polskiego przemysłowego potencjału obronnego, łącznie z silnym zapleczem badawczo-rozwojowym. Pozostając w aliansie strategicznym z Grupą Wojskowych Przedsiębiorstw Remontowo-Produkcyjnych i współpracując z nastawionymi na innowacje przedsiębiorstwami sektora prywatnego, Grupa BUMAR będzie w stanie skutecznie realizować programy modernizacji Sił Zbrojnych RP, w tym zwłaszcza program modernizacji obrony powietrznej i przeciwrakietowej „Tarcza Polski” i program modernizacji wojsk pancernych i zmechanizowanych, a także
z powodzeniem zdobywać i realizować kontrakty eksportowe.
PREZES
Polskiej Izby Producentów na Rzecz
Obronności Kraju
Sławomir Kułakowski
|
||||
|
||||